Nhắc đến Kim Lân chắc chắn chúng ta sẽ nhớ đến đó là nhà văn của người nông dân Việt Nam. Ông luôn tập trung khai thác cuộc sống của những khốn khổ và ông luôn đem đến những giá trị nhân đạo. Con chó xấu xí là một trong những truyện ngắn rất nổi tiếng, thể hiện khá đặc trưng cho văn phong của Kim Lân lạnh lùng nhưng ấm nóng. Nét đặc sắc của Kim Lân ở đây là chọn một nhân vật con chó xấu xí. Hình ảnh con chó là hình ảnh ẩn dụ cho những số phận của con người trong xã hội lúc bấy giờ. Chúng ta sẽ biết được rằng từ tiêu đề đó một con chó ngoại hình xấu xí. Nó hiện lên là “Cái mặt gục xuống, rớt rãi chảy ra, hai con mắt ướt nhoèn hai cục nhử trắng nhã. Cái lưng khòm khòm nổi lên từng đốt, từng đốt xương sống. Cái con chó khốn khổ ấy nó không còn đủ cả lông để che kín thân thể nữa”. Con chó thật sự khốn khổ đến từ ngoại hình, ốm yếu còm nhòm trong rất thương hại, thương cảm đến từ người đọc. Hình ảnh con chó xấu xí phải chịu sự ghẻ lạnh của người đời chính là hình ảnh ẩn dụ cho những con người xấu xí, thấp hèn trong xã hội, luôn bị coi thường, xa lánh, không được hưởng chút quyền của con người. Kim Lân đã rất tài hoa khi sử dụng nghệ thuật độc đáo. Tác giả xây dựng nhân vật " tôi"là một người vô tình, thờ ơ.  Nhưng từ trong sâu thẳm, nhân vật tôi vẫn còn là một con người có lương tâm. Việc xây dựng một nhân vật con chó là một biểu tượng. Con chó xấu xí là biểu tượng cho những con người có số phận kém may mắn, luôn bị người đời hờ hững, xa lánh, hắt hủi, đối xử tàn nhẫn. Tác giả còn xây dựng một tình huống truyện độc đáo. Tình huống chủ đạo của truyện chính là việc con chó xấu xí, dù bị bỏ lại nhưng vẫn lết về nhà chủ, cố gắng vẫy đuôi tỏ sự vui mừng khi gặp lại chủ rồi mới chết.    Qua tác phẩm chúng ta đã hiểu được lòng yêu thương, lòng trắc ẩn nhất đối với những người bất hạnh.