- Ông Diểu động lòng trước tình trạng và tình cảm của hai vợ chồng nhà khỉ, ông băng bó vết thương cho khỉ bố và tha cho nó.
- Ông Diểu trở về nhà trong làn mưa xuân dịu dàng và những đoá hoa tử huyển nở rộ mà 30 năm mới nở một lần.
a. Qua cái nhìn của tác giả với ngôi kể thứ ba.
b. Tạo nhiều ưu thế trong việc thể hiện nội dung câu chuyện. Hành động, suy nghĩ và nội tâm của nhân vật qua ngôi kể thứ 3 đã được bao quát rõ hơn và qua đó, người đọc sẽ cảm nhận được rõ nét hơn những thông điệp mà tác giả muốn truyền tải.
Câu 2 (trang 21 Muối của rừng Ngữ văn 11 Tập 2): Cách phản ứng của bầy khỉ trong truyện cho thấy điểm gì đặc biệt trong mối quan hệ giữa các thành viên của gia đình khỉ? Sự thay đổi thái độ đối với bầy khỉ thể hiện nét tính cách nào của nhân vật ông Diểu?
Trả lời:
Trong truyện, phản ứng của bầy khỉ khi khỉ đực gặp nạn đã thể hiện một mối quan hệ gia đình vô cùng đặc biệt. Khi khỉ đực bị thương, khỉ cái và khỉ con không chỉ chăm sóc mà còn bảo vệ nó bằng mọi giá. Khỉ cái luôn quan sát và chăm sóc khỉ đực từng li từng tí, sẵn sàng đương đầu với mọi nguy hiểm, thậm chí hy sinh bản thân để bảo vệ và quay lại chăm sóc khỉ đực. Tình cảm huyết thống này không chỉ là nguồn động viên mà còn là sức mạnh to lớn, đánh thức sự lương thiện trong khỉ đực.
Thái độ thay đổi của ông Diều đối với bầy khỉ phản ánh tấm lòng nhân hậu và bản chất tốt đẹp của ông. Những điều này đã giúp ông vượt qua thử thách của cái ác, hướng tâm hồn về những hành động tích cực và thiện lương. Thông qua sự chăm sóc và bảo vệ của bầy khỉ, ông Diều đã nhận ra giá trị của lòng nhân ái và sự lương thiện, từ đó trở nên đồng cảm và nhân từ hơn.
Câu 3 (trang 21 Muối của rừng Ngữ văn 11 Tập 2): Đọc kĩ đoạn “Sự hỗn loạn của cả đàn khỉ ... lừa ông sao được?", liệt kê các câu văn trong đoạn vào bảng sau và nhận xét về sự kết hợp giữa lời người kể chuyện và lời nhân vật (làm vào vở):
Nhận xét: Người kể chuyện trong truyện đóng vai trò then chốt trong việc khai thác mọi sự việc và giúp làm nổi bật lời nhân vật. Sự kết hợp linh hoạt giữa lời kể và lời của nhân vật tạo nên một câu chuyện phong phú và đa chiều. Điều này cho phép người đọc khám phá sâu sắc hơn về các sự vật và sự kiện xung quanh nhân vật chính. Đồng thời, người đọc có cơ hội dễ dàng theo dõi hành động, suy nghĩ và nội tâm của nhân vật ông Diều trước những tình huống và biến cố diễn ra. Cách kết hợp này tạo nên một câu chuyện sống động, đa chiều, tăng cường sự hấp dẫn và thú vị. Câu chuyện không chỉ là một chuỗi sự kiện liên tiếp mà còn là một bức tranh phức tạp về tâm trạng, tư duy và môi trường sống của nhân vật chính. Nhờ vậy, người đọc có thể cảm nhận sâu sắc hơn về cảm xúc và động lực của nhân vật, từ đó có được cái nhìn toàn diện và thấu đáo hơn về câu chuyện.
Câu 4 (trang 21 Muối của rừng Ngữ văn 11 Tập 2): Trong quan niệm của người kể chuyện, “muối của rừng” kết tinh từ đâu và chủ yếu được gửi gắm trong hình ảnh, chi tiết nào?
Trả lời:
Trong quan niệm của người kể chuyện, “muối của rừng” kết tinh của lòng trắc ẩn, lương thiện, khát khao hướng thiện. Khi con người có lòng trắc ẩn, biết làm việc thiện việc tốt thì sẽ gặp được may mắn. Được gửi gắm trong hình ảnh, chi tiết ông Diểu, qua cách ông buồn bã khi nhìn con khỉ đực nằm dài trên cỏ và sự xúc động khi chứng kiến phản ứng của bầy khỉ:
+ “ một nỗi buồn tê tái đến tận đáy lòng”
+ “ Hóa ra ở đời trách nhiệm đè lên từng sinh vật quả thật nặng nề”
Câu 5 (trang 21 Muối của rừng Ngữ văn 11 Tập 2): Theo bạn, truyện ngắn Muối của rừng hấp dẫn bởi nội dung câu chuyện hay cách kể chuyện? Vì sao?
Trả lời:
Nguyễn Huy Thiệp đã sáng tác truyện ngắn "Muối của rừng" với một phong cách kể chuyện độc đáo, tạo nên sự lôi cuốn từ nội dung đến hình thức. Tác phẩm không chỉ tập trung vào cuộc đi săn của ông Diểu, mà còn khám phá sâu rộng các tình huống và vấn đề nhân sinh. Cuộc đấu tranh giữa thiện và ác, giữa con người và tự nhiên được khắc họa rõ ràng qua nhiều góc nhìn khác nhau. Trong "Muối của rừng", người kể chuyện đóng vai trò then chốt, không chỉ tường thuật mà còn mang lại chiều sâu cho câu chuyện bằng cách kết hợp linh hoạt giữa lời kể và lời nhân vật. Điều này giúp người đọc theo dõi dễ dàng hành động, suy nghĩ và cảm xúc của nhân vật, từ đó tạo nên một câu chuyện đa chiều và sống động. Những gì diễn ra không chỉ là một loạt sự kiện mà là bức tranh phức tạp về tâm trạng và tư duy của ông Diểu, phản ánh sự đối đầu giữa thiện và ác. Nguyễn Huy Thiệp đã thành công trong việc thể hiện sự phức tạp của thế giới nội tâm và ngoại cảnh, giúp người đọc cảm nhận sâu sắc hơn về bản chất con người và sự đấu tranh không ngừng giữa các mặt đối lập. Chính sự tinh tế trong cách kể chuyện đã làm cho "Muối của rừng" trở thành một tác phẩm đầy ý nghĩa, mang lại nhiều cảm xúc và bài học sâu sắc.
Câu 6 (trang 21 Muối của rừng Ngữ văn 11 Tập 2): Theo bạn, cách quan sát và thể hiện mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên trong hai truyện ngắn Muối của rừng (Nguyễn Huy Thiệp, 1986), Chiều sương (Bùi Hiển, 1941) có những điểm tương đồng, khác biệt nào? Từ thời điểm sáng tác, bối cảnh văn hoá – xã hội của mỗi truyện, hãy lý giải sự tương đồng và khác biệt ấy.
Trả lời:
Điểm Tương Đồng:
Cả Nguyễn Huy Thiệp và Bùi Hiển đều xuất sắc trong việc xây dựng tình huống trong các tác phẩm của mình, đặt con người vào bối cảnh thiên nhiên một cách khéo léo. Qua những cuộc chiến, va chạm và tiếp xúc với tự nhiên, cả hai tác giả không chỉ miêu tả một cách độc lập về thiên nhiên hoặc con người, mà còn tạo ra sự tương hỗ và tương đồng giữa hai yếu tố này. Sự đối đầu và hòa quyện giữa con người và thiên nhiên trong các tác phẩm của họ mang lại những suy tưởng sâu sắc cho cả nhân vật và độc giả. Nhờ vào tài năng miêu tả chi tiết và xây dựng tình huống đặc sắc, Thiệp và Hiển giúp người đọc không chỉ nhìn thấy cảnh vật mà còn cảm nhận được mối quan hệ mật thiết và phức tạp giữa con người và thế giới tự nhiên xung quanh.
Điểm Khác Biệt:
Trong truyện "Muối của rừng" của Nguyễn Huy Thiệp, tác giả xây dựng một tình huống ban đầu cho thấy con người đàn áp thiên nhiên, minh chứng qua việc ông Diểu tự tin cầm súng vào rừng săn khỉ. Tuy nhiên, sau những trải nghiệm và khi nhận thức được tình cảm gia đình của bầy khỉ, ông Diểu dần nhận ra sự liên kết sâu sắc giữa con người và thiên nhiên. Cuối cùng, ông quay về với tự nhiên, từ bỏ vị thế bá quyền để hòa hợp với môi trường. Trong khi đó, truyện "Chiều Sương" của Bùi Hiển mô tả thiên nhiên mạnh mẽ và đôi khi dữ dội, với biển khơi có thể nổi sóng to và tạo ra những thách thức lớn cho con người, đặc biệt là những người chài lưới sống bên biển. Tuy nhiên, mối quan hệ giữa con người và biển khơi trong truyện này không phải là sự đấu tranh, mà là sự gắn bó, thắm thiết, và nuôi sống lẫn nhau. Các nhân vật trong truyện sống hòa hợp với biển, coi nó như một phần không thể thiếu trong cuộc sống của mình, và biển cũng đáp lại bằng cách cung cấp nguồn sống dồi dào cho họ.