Soạn bài Vĩnh biệt cửu trùng đài trang 112 đến trang 119 sách chân trời sáng tạo Ngữ văn lớp 11 bài 5.

Trả lời:

- Ngôn ngữ độc thoại:

+ Ngôn ngữ độc thoại của hai người chỉ âm thầm diễn ra trong suy nghĩ và tình cảm của Vũ Như Tô và Đan Thiềm.

+ Nó diễn tả tâm trạng lo lắng, sợ hãi của Đan Thiềm khi thấy dân gian đói kém, nổi loạn và khi Vũ Như Tô không chịu chạy trốn.
+ Ngược lại nó lại diễn tả tâm trạng ngạc nhiên, đau đớn của Vũ Như Tô khi thấy dân gian bạo loạn, tìm hắn để giết và hơn hết là Cửu Trùng Đài bị phá hủy.

- Ngôn ngữ đối thoại:

+ Có sự chủ động và sự thụ động được chuyển đổi luân phiên từ Vũ Như Tô với Đan Thiềm và ngược lại.

+ Mỗi phát ngôn đối thoại đều được kích thích bởi hoàn cảnh và phản xạ của Vũ Như Tô và Đan Thiềm. 

+ Ngôn ngữ đối thoại tự nhiên, rõ ràng.

Câu 5 (trang 119 Vĩnh biệt cửu trùng đài chân trời sáng tạo Ngữ văn 11 Tập 1): Chỉ ra điểm tương đồng, khác biệt trong tính cách của hai nhân vật Đan Thiềm, Vũ Như Tô trước tình huống bạo loạn nguy hiểm đối với sinh mệnh của Cửu Trùng Đài và đối với bản thân họ. Cho biết Vũ Như Tô mang những đặc điểm nào của nhân vật chính của bi kịch.

Trả lời:

- Điểm tương đồng: Hai nhân vật đều bất ngờ, ngạc nhiên và băn khoăn lý do vì sao việc xây dựng Cửu Trùng Đài của Vũ Như Tô lại là việc làm sai khiến dân chúng căm hận, nảy sinh mâu thuẫn, sinh ra nổi loạn, đứng lên đuổi đánh Vũ Như Tô.

- Điểm khác biệt:

+ Đan Thiềm: vội vàng, khẩn trương giục Vũ Như Tô bỏ chạy vì nàng lo lắng cho tính mạng của người tài.

+ Vũ Như Tô: bình tĩnh, khẳng định bản thân mình quang minh chính đại, không làm gì sai để phải bỏ chạy.

* Vũ Như Tô mang đặc điểm của nhân vật chính là:

- Có khát vọng vươn lên, yêu cái đẹp, muốn xây dựng Cửu Trùng Đài để làm nên một vẻ đẹp cao quý cho dân tộc.

- Có quyết định sai lầm khi đồng ý xây dựng Cửu Trùng Đài khiến nhân dân rơi vào cực khổ, lầm than.
- Sai lầm của Vũ Như Tô phải trả giá đắt bằng chính sự sống của bản thân.

Câu 6 (trang 119 Vĩnh biệt cửu trùng đài chân trời sáng tạo Ngữ văn 11 Tập 1): Thể loại bi kịch thường kết thúc với cái chết hoặc sự mất mát khủng khiếp của nhân vật. Từ đoạn kết của bi kịch Vũ Như Tô, hãy chỉ ra những mất mát mà nhân vật chính phải gánh chịu.

Trả lời:

- Kiệt tác, niềm khao khát và sự tự hào của Vũ Như Tô khi xây dựng Cửu Trùng Đài bị phá vỡ.

- Người bạn luôn ủng hộ, nhận định về tài năng, hiểu được về cái đẹp là Đan Thiềm cũng bị giết.

- Đau thương hơn cả là tính mạng của chính bản thân Vũ Như Tô cũng không giữ nổi.

Câu 7 (trang 119 Vĩnh biệt cửu trùng đài chân trời sáng tạo Ngữ văn 11 Tập 1): Theo bạn, bi kịch Vũ Như Tô là tác phẩm có một chủ đề hay nhiều chủ đề? Điều đó đã được thể hiện trong Hồi V (Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài) như thế nào?

Trả lời:

Theo quan điểm của em, tác phẩm "Bi Kịch Vũ Như Tô" của Nguyễn Huy Tưởng chứa đựng nhiều chủ đề sâu sắc. Điều này được thể hiện rõ qua Hồi V (Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài), qua tựa đề và các tình huống được mô tả. Việc xác định nguyên nhân của bi kịch, liệu có phải do Vũ Như Tô hay do những kẻ giết người Vũ Như Tô, là những điểm nút mà tác giả để ngỏ, không đưa ra giải đáp thỏa đáng. Tác phẩm làm nổi bật chân lí rằng thực tế không luôn thuộc về một phía cụ thể. Việc mất đi Cửu Trùng Đài không chỉ mang lại niềm vui mà còn gây ra sự tiếc nuối. Cửu Trùng Đài, một công trình nghệ thuật vĩ đại, tượng trưng cho khát vọng sáng tạo và cái đẹp, nhưng đồng thời cũng là biểu tượng của sự xa hoa, lãng phí và bóc lột. Vũ Như Tô, người nghệ sĩ với tấm lòng đam mê nghệ thuật, đã trở thành nạn nhân của chính đam mê và lý tưởng của mình, bị lôi cuốn vào cuộc đấu tranh quyền lực và những mưu đồ chính trị. Bi kịch của Vũ Như Tô không chỉ nằm ở sự thất bại của một cá nhân, mà còn phản ánh sự xung đột giữa lý tưởng và hiện thực, giữa nghệ thuật và cuộc sống, giữa ước mơ và thực tế. Qua đó, Nguyễn Huy Tưởng gửi gắm thông điệp về sự phức tạp của cuộc sống, nơi mà cái đẹp và cái xấu, hạnh phúc và đau khổ, thành công và thất bại luôn đan xen lẫn nhau, và không có câu trả lời dễ dàng hay dứt khoát cho những vấn đề nan giải của con người.

Câu 8 (trang 119 Vĩnh biệt cửu trùng đài văn 11 Tập 1): Qua văn bản trên, tác giả muốn thể hiện tư tưởng và thông điệp gì? Tư tưởng và thông điệp đó có còn ý nghĩa đối với đời sống đương đại không ?

Trả lời:

Thông qua tấn bi kịch của Vũ Như Tô, tác giả Nguyễn Huy Tưởng đã đặt ra những vấn đề sâu sắc và mang ý nghĩa muôn thuở về mối liên kết giữa nghệ thuật và cuộc sống, giữa lý tưởng nghệ thuật cao cả và thuần túy với lợi ích thiết thân và trực tiếp của nhân dân. Trong bi kịch của Vũ Như Tô, tác giả khắc họa rõ nét sự xung đột giữa đam mê nghệ thuật và hiện thực khắc nghiệt của cuộc sống. Vũ Như Tô, một người nghệ sĩ với khát vọng tạo nên Cửu Trùng Đài, một công trình nghệ thuật tuyệt mỹ, đã phải đối mặt với sự phản đối quyết liệt từ những người dân lao động nghèo khổ, những người phải chịu đựng sự bóc lột và đói khổ để phục vụ cho công trình này. Từ đó, Nguyễn Huy Tưởng đặt ra câu hỏi về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống, giữa lý tưởng cao cả và lợi ích thiết thực của nhân dân. Lý tưởng nghệ thuật của Vũ Như Tô là cao quý và đáng trân trọng, nhưng khi nó không đồng điệu với cuộc sống thực tế và nhu cầu của con người, nó trở nên xa lạ và thậm chí phản bội lại chính lý tưởng đó. Sự xung đột này không chỉ dẫn đến bi kịch cá nhân của Vũ Như Tô mà còn thể hiện một sự thật khắc nghiệt: nghệ thuật không thể tồn tại tách biệt, mà cần phải gắn bó và phục vụ cuộc sống, phục vụ con người. Tác phẩm cũng đặt ra vấn đề về sự hy sinh và đánh đổi trong nghệ thuật. Vũ Như Tô đã hy sinh tất cả cho lý tưởng nghệ thuật của mình, nhưng cuối cùng, ông phải đối mặt với cái chết và sự hủy diệt của công trình mình dày công xây dựng. Điều này nhấn mạnh rằng nghệ thuật, dù cao đẹp đến đâu, cũng không thể tách rời khỏi trách nhiệm đối với cộng đồng và nhân dân. Qua tấn bi kịch của Vũ Như Tô, Nguyễn Huy Tưởng đã truyền tải một thông điệp sâu sắc về sự cân bằng giữa nghệ thuật và cuộc sống, giữa lý tưởng và thực tế, giữa cái cao đẹp và cái thiết thực. Đây là những vấn đề mang tính muôn thuở, luôn hiện hữu trong hành trình sáng tạo và cuộc sống của con người